Του Βλάση Αγτζίδη, Διδάκτωρα σύγχρονης ιστορίας και μαθηματικού
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία της 10ης Φεβρουαρίου 2013 υπό τον τίτλο "Το πρωτόκολλο που σφράγισε το μεγάλο ξεριζωμό".
Ενενήντα χρόνια κλείνουν φέτος από τη Συνδιάσκεψη της Λωζάννης, το 1923,
και την υπογραφή της σύμβασης υποχρεωτικής ανταλλαγής πληθυσμών μεταξύ
Ελλάδας και κεμαλικής Τουρκίας. Το επιστέγασμα της πρωτοφανούς
ανθρωπιστικής καταστροφής των Ελλήνων ένα χρόνο πριν!
Στις 30 Ιανουαρίου του 1923 υπογράφτηκε μεταξύ της Ελλάδας και της
κεμαλικής Τουρκίας το πρωτόκολλο της σύμβασης για υποχρεωτική ανταλλαγή
ελληνικών και μουσουλμανικών πληθυσμών μεταξύ των δύο χωρών. Ισως και να
'χει ιδιαίτερη συμβολική σημασία το ότι το πρωτόκολλο -που ήταν το
επιστέγασμα μιας πρωτοφανούς ανθρωπιστικής καταστροφής που είχε συμβεί
λίγο πριν στη Μικρά Ασία- υπογράφτηκε μία μέρα μετά τη λήξη των εργασιών
στο Μόναχο του πρώτου κομματικού συνεδρίου των Ναζί. Στο συνέδριο αυτό
των Εθνικοσοσιαλιστών της Γερμανίας, που είχε ξεκινήσει με την παρέλαση
των ταγμάτων εφόδου (S.Α.), ο Αδ. Χίτλερ είχε ζητήσει την κατάργηση της
Συνθήκης των Βερσαλιών. Με μια έννοια, αυτό που ζητούσε ο Χίτλερ το είχε
ήδη πετύχει στη Λωζάννη ο παλιός του σύμμαχος στον κοινό τους Α'
Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Μουσταφά Κεμάλ Πασά.
