Τετάρτη 26 Μαρτίου 2014

Κριμαία ως τέλος εποχής


Του Μάριου Ευρυβιάδη

  Τα γεγονότα στην Ουκρανία και την Κριμαία σηματοδοτούν το τέλος μίας ακόμη εποχής. Σηματοδοτούν το τέλος της μεταψυχροπολεμικής περιόδου που άρχισε τυπικά με την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, τον Δεκέμβριο του 1991 και η οποία χαρακτηρίσθηκε με τη πρωτοκαθεδρία των Ηνωμένων Πολιτειών στο διεθνές σύστημα. Η πρωτοκαθεδρία αυτή εκφράσθηκε ιδεολογικά με την επιβολή του νεοφιλελευθερισμού και στρατιωτικά με τον αμερικανικό παρεμβατισμό στην Ευρώπη, την Μέση Ανατολή την Αφρική και στην Ασία.

  Ο Νεοφιλελευθερισμός, εκφραζόμενος και ως παγκοσμιοποίηση, υπέστη σοβαρά πλήγματα με τις οικονομικές κρίσεις του 1997 και του 2008. Κατόρθωσε ωστόσο να επιβιώσει και να χαρακτηρίζει ακόμη την οικονομική τάξη πραγμάτων. Αντίθετα, ο αμερικανικός παρεμβατισμός αφού σημείωσε εντυπωσιακές επιτυχίες στη Νοτιοανατολική και Ανατολική Ευρώπη, μέσω ουσιαστικά της διεύρυνσης του Ν.Α.Τ.Ο. στις περιοχές αυτές, άρχισε να καταγράφει στοιχεία αναποτελεσματικότητας και κοπώσεως. Τα πρώτα δείγματα γραφής, εμφανίσθηκαν με τις μακρόχρονες πολεμικές εμπλοκές στο Αφγανιστάν και το Ιράκ. Η ανάσχεση του αμερικανικού παρεμβατισμού, άρχισε με τη πολεμική κρίση στη Γεωργία το 2008, την αδυναμία της Ουάσινγκτον το ίδιο έτος, να προωθήσει την ένταξη της Ουκρανίας στο Ν.Α.Τ.Ο., συνεχίστηκε με την αποτυχία ανατροπής του καθεστώτος Ασαντ στη Συρία και κλιμακώθηκε με την Ουκρανική κρίση και την αδυναμία ουσιαστικής αμερικανικής αντίδρασης με τα γεγονότα της Κριμαίας.


Τρίτη 26 Μαρτίου 2013

ΟΗΕ και Αποαποικιοποίηση

 Του Θανάση Μπράβου, Δρ. Σύγχρονης Ιστορίας

Δημοσιεύτηκε στο "Αγορά Χωρίς Σύνορα" Τόμος 14 (3) 2009: 200-216 με τον τίτλο: "Η Συμβολή ενός παγκόσμιου οργανισμού στη διαμόρφωση της σύγχρονης παγκόσμιας ιστορίας. ΟΗΕ και απο- αποικιοποίηση"

Η προϊούσα απαξίωση του ΟΗΕ, που έχει να κάνει περισσότερο με τις επιλογές των ΗΠΑ, δεν θα έπρεπε να μειώσει την αξία των έως τώρα επιτευγμάτων του διεθνούς οργανισμού, όπως εκείνων που έχουν να κάνουν με την αποαποικιοποίηση, που αποτελεί άλλωστε και το αντικείμενο του παρόντος άρθρου. Μετά την αναφορά των σημαντικότερων εμποδίων που ο ΟΗΕ συνάντησε και την έντονη πολεμική που δέχτηκε από τις αποικιακές δυνάμεις αλλά και τα οξύτατα προβλήματα που υποχρεώθηκε να αντιμετωπίσει λόγω του ψυχρού πολέμου, γίνεται προσπάθεια να καταδειχθεί ότι δράση του υπήρξε καταλυτική στην καταδίκη της αποικιοκρατίας και τη σταδιακή ανεξαρτητοποίηση εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλη την υφήλιο.

Διαβάστε το άρθρο

Πέμπτη 14 Φεβρουαρίου 2013

Το Πρωτόκολλο υποχρεωτικής ανταλλαγής πληθυσμών


Του Βλάση Αγτζίδη, Διδάκτωρα σύγχρονης ιστορίας και μαθηματικού
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία της 10ης Φεβρουαρίου 2013 υπό τον τίτλο "Το πρωτόκολλο που σφράγισε το μεγάλο ξεριζωμό".

Ενενήντα χρόνια κλείνουν φέτος από τη Συνδιάσκεψη της Λωζάννης, το 1923, και την υπογραφή της σύμβασης υποχρεωτικής ανταλλαγής πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και κεμαλικής Τουρκίας. Το επιστέγασμα της πρωτοφανούς ανθρωπιστικής καταστροφής των Ελλήνων ένα χρόνο πριν! 

Στις 30 Ιανουαρίου του 1923 υπογράφτηκε μεταξύ της Ελλάδας και της κεμαλικής Τουρκίας το πρωτόκολλο της σύμβασης για υποχρεωτική ανταλλαγή ελληνικών και μουσουλμανικών πληθυσμών μεταξύ των δύο χωρών. Ισως και να 'χει ιδιαίτερη συμβολική σημασία το ότι το πρωτόκολλο -που ήταν το επιστέγασμα μιας πρωτοφανούς ανθρωπιστικής καταστροφής που είχε συμβεί λίγο πριν στη Μικρά Ασία- υπογράφτηκε μία μέρα μετά τη λήξη των εργασιών στο Μόναχο του πρώτου κομματικού συνεδρίου των Ναζί. Στο συνέδριο αυτό των Εθνικοσοσιαλιστών της Γερμανίας, που είχε ξεκινήσει με την παρέλαση των ταγμάτων εφόδου (S.Α.), ο Αδ. Χίτλερ είχε ζητήσει την κατάργηση της Συνθήκης των Βερσαλιών. Με μια έννοια, αυτό που ζητούσε ο Χίτλερ το είχε ήδη πετύχει στη Λωζάννη ο παλιός του σύμμαχος στον κοινό τους Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Μουσταφά Κεμάλ Πασά. 

Πέμπτη 13 Σεπτεμβρίου 2012

Οι Συνθήκες των Βαλκανικών Πολέμων και τα φημολογόυμενα δημοψηφίσματα σε Κρήτη και Ικαρία


 Του Άγγελου Μ. Συρίγου, δικηγόρου και επίκουρου καθηγητή Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο


Τα περί «ανεξαρτησίας» της Κρήτης ή νησιών του Αιγαίου είναι φληναφήματα, καθώς οι σχετικές διεθνείς συμφωνίες δεν λήγουν ποτέ.
 
  Το 2012 συμπληρώνονται 100 χρόνια από την έναρξη των Βαλκανικών Πολέμων, κατά τους οποίους η Ελλάδα διπλασίασε την εδαφική της έκταση και ενσωμάτωσε στον εθνικό κορμό προαιώνιες κοιτίδες Ελλήνων. Με αφορμή αυτήν την επέτειο, έχει ξεκινήσει εδώ και περίπου τρία χρόνια, διαδικτυακά, μία θορυβώδης προπαγάνδα που εστιάζεται κυρίως στο εδαφικό καθεστώς της Κρήτης. Πρόσφατα, δημοσίευμα λαϊκίστικης αυστριακής εφημερίδας ενέπλεξε και την Ικαρία. Τα διαδικτυακά φληναφήματα αναφέρουν δύο σημεία: είτε την ενεργοποίηση κάποιας ανύπαρκτης ρήτρας στις συνθήκες του 1913 για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος σχετικώς με το μέλλον της Κρήτης είτε τη δήθεν λήξη των συνθηκών λόγω παρελεύσεως εκατονταετίας από τη συνομολόγησή τους, που ξαναθέτει επί τάπητος το εδαφικό καθεστώς τους.